Waterzijdig inregelen

Waarom waterzijdig inregelen?

Door radiatoren ‘waterzijdig in te regelen’ stroomt precies de juiste hoeveelheid warm water door alle radiatoren die nodig is om een ruimte optimaal te verwarmen. Hierdoor hoeft de cv minder hard te werken om ruimtes warm te krijgen die eerst niet goed opwarmde. Door deze verbeterde warmteafgifte kan het gasverbruik dalen met 5% tot wel 10%. Het comfort van de woning verbetert ook omdat de warmte beter wordt verdeeld tussen alle radiatoren waardoor de woning gelijkmatiger opwarmt. Ook worden kamers niet meer te koud of te warm vergeleken met de rest van de woning. Een bijkomstig voordeel is dat (harde) stromingsgeluiden afnemen omdat er een constantere stroom water door de radiator stroomt.

Vaak worden de volgende zaken vastgesteld door installateurs. Radiatoren die dichtbij de cv-installatie zijn geplaatst krijgen het snelst en het meeste warm water. De radiatoren die verder van de cv-ketel afstaan krijgen juist te weinig warm water. Deze ongelijkheid veroorzaakt een onprettig binnenklimaat omdat een woning niet gelijkmatig opwarmt en sommige ruimtes helemaal niet verwarmd worden. Daarnaast zorgt dit ook voor een hoog gasverbruik vanwege een verkeerd ingestelde cv-watertemperatuur.

Deze zaken worden door installateurs regelmatig ‘opgelost’ door grotere radiatoren te installeren of de aanvoertemperatuur van de cv-ketel op 80⁰C of zelfs 90⁰C te zetten maar dat is volstrekt onnodig en de gasrekening kan in zo’n geval flink omhoog gaan. Bovendien lost een grotere radiator vaak het probleem niet goed op. De oorzaak en oplossing ligt bij het instellen van de radiatoren. Daarom moet een cv waterzijdig worden ingeregeld.

Hoe werkt waterzijdig inregelen?

Bij het waterzijdig inregelen wordt de maximale doorstroomopening van een radiator ingesteld wat ervoor zorgt dat iedere radiator de juiste hoeveelheid water krijgt. Het doel van waterzijdig inregelen is het optimaliseren van de verdeling van het warme water tussen alle radiatoren in de woning.

De juiste temperatuur

Het waterzijdig inregelen gaat op basis van het temperatuurverschil van de aanvoerleiding naar de radiator en de retourleiding die het water afvoert naar de cv-ketel. Een bepaald temperatuurverschil van beide laat zien dat de juiste hoeveelheid warm water door een radiator stroomt. Het gaat hierbij om de temperatuur van het retourwater. In de meest ideale situatie is de verhouding tussen de temperatuur van het retour- en het aanvoerwater 0,8 (zie tabel: bijv. 50 graden aanvoer en 40 graden retour; 50/40= 0,8).

Alle radiatoren in een woning moeten met deze temperatuurverhouding worden afgesteld. Om de juiste temperatuurverhouding te krijgen moet een radiator die ver afstaat van de cv-ketel een grotere opening hebben dan een radiator die dichtbij de ketel staat.

Professionele bedrijven gebruiken soms sensoren en berekeningen die aangeven hoe radiatoren moeten worden ingesteld, namelijk hoe snel het water in een radiator moet stromen.

Een radiator kan op twee manieren worden afgesteld:

• Met de radiatorkraan. Door de radiator dop eraf te halen wordt het binnenwerk toegankelijk. Hier kan je een draaischijf zien die met een speciale sleutel afgesteld kan worden. Iedere producent hanteert een andere sleutel en niet alle radiatorkranen hebben de mogelijkheid tot inregelen waardoor het inregelen via deze manier lastig kan zijn
• Via het voetventiel. Het voetventiel is een klein onderdeel wat onderaan de radiator zit in de afvoerleiding. Dit is de uitgang waar het water de radiator verlaat. Het ventiel kan je zien als je het dopje wat op het voetventiel zit eraf draait. Het ventiel kan open en dicht gedraaid worden met een normale inbussleutel. Hiervoor kunnen verschillende inbussleutels nodig zijn

De waterstroom van een radiator kan ook met de radiatorknop worden afgesteld maar dat werkt minder goed omdat hierdoor de aanvoer van warm water wordt geblokkeerd. Het gevolg hiervan kan zijn dat het linker- of rechter deel van de radiator koud blijft.

Er zijn drie methoden om de juiste instellingen te bepalen van iedere afzonderlijke radiator. De temperatuurmethode, de vóórinstelmethode en de ultrasoon methode. De eenvoudigste manier om dit (zelf) te doen is de temperatuurmethode. Hieronder worden ze verder uitgelegd.

Temperatuurmethode

Deze manier van inregelen heeft de voorkeur en kan goed gedaan worden door een handige doe-het-zelver. Hiervoor heb je een infrarood thermometer nodig. Er zijn ook cv-inregelkits met instructies die, net als de infrarood thermometer, te koop zijn bij bouwmarkten en online. De cv moet bij deze methode in gebruik zijn.

Zo regel je waterzijdig in
Draai alle radiatoren helemaal open, laat de ketel een tijdje stoken door de thermostaat hoog te zetten en wacht totdat de radiatoren goed warm zijn. Vervolgens meet je met de infraroodthermometer de temperatuur van de aanvoer en de retour van alle radiatoren. Dat is daar waar het warme water een radiator binnenkomt en verlaat. Om verkeerde metingen te voorkomen kan je een ondoorzichtig stuk tape of iets vergelijkbaars op een radiator plakken en daar de infraroodthermometer op richten. Door in te regelen bij koud weer krijg je het beste resultaat.

Als het temperatuurverschil bij een radiator tussen de aan- en retour te groot is moet je het voetventiel een stukje open draaien met de inbussleutel. Een te groot verschil geeft aan dat het water in een radiator te langzaam stroomt. De radiator krijgt dan te weinig warm water waardoor wordt er te weinig warmte wordt afgegeven. Als het temperatuurverschil te klein is, moet je het voetventiel een beetje dichtdraaien of ‘knijpen’. Het water in de radiator stroomt dan te snel waardoor er teveel warm water doorstroomt met teveel warmte afgifte als gevolg.

Door linksom te draaien gaat het ventiel open en door naar rechts te draaien gaat het ventiel dicht. Hoe verder het voetventiel dicht wordt gedraaid en de radiator als gevolg minder warm water krijgt, hoe groter het temperatuurverschil wordt tussen aan- en afvoer. Des te minder warmte geeft de radiator af in de ruimte.

Na de eerste aanpassing wacht je ongeveer 10 minuten totdat je opnieuw aanpassingen maakt aan het voetventiel. Breng elke keer kleine veranderingen aan totdat de juiste temperatuurverhouding is bereikt. Iedere verandering heeft namelijk invloed op de hele cv-installatie. Zodra één radiator langzamer doorstroomt, stroomt het water sneller in andere radiatoren.

Als bepaalde radiatoren helemaal koud blijven moet je eerst kijken of de radiatoren wel goed functioneren. Zet eerst alle kranen open, als de radiatoren koud blijven draai je vervolgens alle radiatoren dicht behalve de radiatoren die koud blijven. Als ze dan wel warm worden kunnen ze ingeregeld worden zoals hierboven is beschreven. Als de radiator dan nog steeds koud blijft is er een ander probleem aan de hand bijvoorbeeld lucht in de leiding. Een radiator dient dan ontlucht te worden.

De vóórinstelmethode

Bij de vóórinstelmethode wordt de instelling uitgevoerd op basis van een leidingnet berekening, karakteristieken van de radiatoren (o.a. vermogen) en inregelvoorzieningen (beoogde temperatuurverschil tussen aan- en afvoer). Een leidingnet berekening geeft weer wat de juiste leiding diameters zijn op basis van de druk, watersnelheid en de opvoerhoogte van de circulatiepomp(en). Deze methode kan gebruikt worden zonder dat de cv-installatie op temperatuur is en wordt meestal gehanteerd door bedrijven.

Niet altijd houden installateurs rekening met de afstand van de radiator tot de cv-ketel. Hierdoor geven de berekeningen en de daarop gebaseerde instellingen niet altijd de juiste resultaten. Daarnaast kunnen leidingnet berekeningen lastig zijn omdat het bij bestaande bouw niet altijd duidelijk is waar de leidingen liggen.

De ultrasoon methode

Met de ultrasoonmethode wordt het doorstroomvolume vastgesteld met geavanceerde apparatuur. De afstelling van een radiator wordt bepaald op basis van deze metingen. Deze methode leidt tot nauwkeurige instellingen. Het werkt dus goed maar het is veel werk wat niet nodig is als de temperatuurmethode wordt gebruikt. Daarnaast werkt de ultrasoon methode minder goed met vuil water dan met schoon water.

Wat kost waterzijdig inregelen van de cv-installatie?

Het waterzijdig inregelen neemt enkele uren in beslag. De meeste bedrijven brengen ongeveer de volgende kosten in rekening. Tot en met 10 radiatoren wordt er een vast bedrag in rekening gebracht van ongeveer €275. Vaak wordt er voor extra radiatoren (dus boven de 10) €25 extra gerekend.

Subsidie SEEH voor isoleren

Woningeigenaren die twee of meer isolatiemaatregelen laten uitvoeren aan hun huis kunnen vanaf 2 september 2019 de ‘Subsidie Energiebesparing Eigen Huis’, aanvragen. Deze subsidie bestond al maar voor particulieren was het budget in mei 2017 al op gebruikt. Deze subsidie kan ook worden aangevraagd voor het waterzijdig inregelen van je cv.

Overzicht besparing waterzijdig inregelen cv-installatie per woning

Tips waterzijdig inregelen cv

• Heb je bij het inregelen van de radiator het voetventiel erg ver dicht moeten draaien? En is er veel ruis te horen? Dan is de pomp van de cv-ketel waarschijnlijk te hard aan het draaien. Kijk in de handleiding van de ketel hoe je de pompsnelheid kunt verlagen of eventueel vast kan zetten op een lager toerental. Sommige ketels hebben meerdere standen, bij andere kan je een maximale pompsnelheid instellen. Hier kan je mee experimenteren totdat er minder ruis is te horen. Let wel: als je de pompsnelheid te laag instelt kan de ketel zijn warmte niet goed meer afgeven waardoor er storingen kunnen ontstaan
• Dynamische radiatorkranen zijn in woningen vaak niet nodig. Met statische kranen kan een radiator goed waterzijdig worden ingeregeld

Zelf waterzijdig inregelen of laten doen?

Waar het vroeger nog wel voorkwam dat installateurs dit spontaan aanboden biedt nu vrijwel geen enkele installateur dit uit zichzelf aan. Vermoedelijk uit vrees om ‘duur’ gevonden te worden want het kost namelijk tijd en geld. Een handige doe-het-zelver kan zonder problemen een radiator zelf inregelen. Als je besluit dit te laten doen, kies dan een ervaren vakspecialist!